
Rozwód za porozumieniem stron to popularne określenie na rozwód bez orzekania o winie. Taki rozwód orzekany jest szybciej niż rozwód ze wskazaniem winy i jest mniej stresujący dla małżonków, bo nie wymaga przywoływania trudnych zdarzeń, które miałyby udowodnić niewłaściwe zachowanie partnera.
Spis treści:
- Kiedy sąd może ogłosić rozwód?
- Rozwód bez orzekania o winie – czemu służy?
- Rozwód za porozumieniem stron krok po kroku
- Co zawiera pozew rozwodowy?
- Ile kosztuje złożenie pozwu rozwodowego?
- Rozwód za porozumieniem stron a wspólne dzieci
Rozwód bez orzekania o winie pozwala na szybkie zakończenie małżeństwa. Może zostać orzeczony, o ile partnerzy chcą takiego rozstrzygnięcia. Posiadanie wspólnego majątku czy małoletnich dzieci nie wyłącza możliwości orzeczenia rozwodu w tej formule. Wyjaśniamy krok po kroku, jak przebiega rozwód bez orzekania o winie.
Kiedy sąd może ogłosić rozwód?
Uzyskanie rozwodu jest możliwe tylko wtedy, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia (art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). W każdej sprawie o rozwód sąd musi ustalić, czy do tego doszło. O zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego możemy mówić, gdy ustały wszystkie więzi łączące małżonków. Rozkład pożycia bada się na trzech płaszczyznach: fizycznej, emocjonalnej oraz ekonomicznej.
Z trwałym rozkładem pożycia małżeńskiego mamy do czynienia, gdy te więzi ustały na tyle dawno, że można uznać, że nie ma szans na odbudowanie bliskich relacji.
Możemy wyróżnić dwa typy orzeczenia rozwodu:
- rozwód z orzekaniem o winie – kończy małżeństwo z winy jednego lub obojga małżonków,
- rozwód bez orzekania o winie (za porozumieniem stron) – małżonkowie nie dążą do ustalenia, które z nich ponosi winę za rozkład małżeństwa.
W tym artykule skupimy się na drugim wariancie.
Rozwód bez orzekania o winie – czemu służy?
Istnieją różne powody, dla których małżonkowie postanawiają definitywnie zakończyć swój związek. Niekiedy taka chęć narasta latami, w innych przypadkach jest to pokłosie odkrytej zdrady czy innego przewinienia, którego jeden z partnerów nie umie wybaczyć i z tego powodu nie wyobraża sobie dalszego wspólnego życia.
Niezależnie od powodu, może pojawić się chęć wyciągnięcia na światło dzienne wszystkich błędów i zaniechań partnera – by wykazać przed sądem jego wyłączną winę. W takiej sytuacji strona, która czuje się pokrzywdzona, składa pozew o orzeczenie rozwodu ze wskazaniem winy. Musi przy tym przygotować się na długi proces, bo rzadko zdarza się, by strona oskarżona o zniszczenie małżeństwa z pokorą przyjęła oskarżenia. Nie jest to jednak wykluczone. Tak się zdarza, gdy drugi partner naprawdę poczuwa się do winy lub chce szybko zakończyć rozwód, nawet jeśli będzie to oznaczało niekorzystne dla niego warunki.
Można jednak rozwieść się bez sporów – szybciej i spokojniej. Temu właśnie służy rozwód za porozumieniem stron. Można go uzyskać nawet na pierwszej rozprawie – pod warunkiem że partnerzy potwierdzą, że nastąpił całkowity, trwały i zupełny rozpad pożycia małżeńskiego.
Rozwód za porozumieniem stron krok po kroku
W polskim prawie uzyskanie rozwodu wymaga złożenia pozwu rozwodowego. Nie istnieje u nas procedura notarialnego czy urzędowego orzeczenia rozwodu, nawet jeśli partnerzy zgodnie wnoszą o rozwiązanie małżeństwa. Z tego powodu pierwszym krokiem jest złożenie pozwu rozwodowego. Strona, która go otrzyma, składa do sądu odpowiedź na pozew, czyli formalne pismo, w którym odnosi się do zarzutów i żądań wyrażonych w pozwie.
Pisma te można przygotować samodzielnie, ale dobrze jest już na tym etapie nawiązać współpracę z zaufanym adwokatem, który podejmie się reprezentowania małżonka. Dlaczego jest to ważne? Po pierwsze, adwokat zna zasady konstruowania pism, co daje gwarancję, że nie popełni błędów, które będą skutkować wydłużeniem procesu. Po drugie – nawet jeśli małżonkowie deklarują, że chcą się rozstać w zgodzie, nie można wykluczyć, że jeden z nich mimo wszystko postanowi „zaatakować”. Dobrze jest w takiej sytuacji mieć profesjonalistę, który będzie bronił praw swojego klienta.
O tym, jak skonstruować pozew i jakie dokumenty do niego załączyć, piszemy w dalszej części tekstu.
Jeszcze przed złożeniem pozwu małżonkowie mogą zdecydować się na mediacje. Są one dobrowolne, czyli nie można nikogo zmusić do udziału w nich, a także poufne. Poufność oznacza, że mediator jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszystkich kwestii, o których się dowiedział w trakcie mediacji. Nie może zostać powołany przez jedną ze stron jako świadek przed sądem i nie zdradzi szczegółów, o jakich dowiedział się w gabinecie. Powołanie mediatora na świadka jest możliwe tylko pod warunkiem, że wyrażą na to zgodę obaj małżonkowie.
Rozwód może zostać orzeczony na pierwszej rozprawie, o ile małżonkowie tego chcą i są zgodni co do swoich żądań. Niezależnie od takiej deklaracji, sąd i tak przesłucha oboje partnerów w charakterze strony. Przesłuchanie to obligatoryjny element rozprawy rozwodowej, a służy temu, by sąd rozeznał się, jak wyglądają stosunki między partnerami.
Jeśli sąd nie ma zastrzeżeń, to zakończy sprawę już na pierwszej rozprawie i ogłosi rozwód.
Co zawiera pozew rozwodowy?
Pozew rozwodowy to pismo procesowe, które musi odpowiadać określonym w przepisach wymogom. Należą do nich:
- określenie sądu, do którego jest kierowany (zawsze będzie to sąd okręgowy, w którego okręgu było ostatnie miejsce zamieszkania małżonków, jeżeli choć jedno z nich wciąż tam mieszka),
- wskazanie danych wnoszącego i drugiej strony (wraz z adresami do korespondencji),
- wskazanie żądania rozwiązania małżeństwa,
- wskazanie, czy rozwód ma zostać orzeczony ze wskazaniem winy lub bez niej (rozwód za porozumieniem stron),
- uzasadnienie żądania rozwodu: składający opisuje przebieg małżeństwa i okoliczności, które zadecydowały o tym, że chce je zakończyć,
- złożenie wniosków dowodowych i opisanie ich – do pozwu należy załączyć akt zawarcia małżeństwa, a jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dziecko, także akty ich urodzenia. Ponadto załącza się różne dokumenty, zdjęcia i nagrania, które uprawdopodabniają twierdzenie powoda,
- wskazania świadków, którzy mają zostać przesłuchani (z adresami i określeniem, jakie informacje mogą wnieść do sprawy),
- informacja o przeprowadzonych mediacjach (o ile się odbyły),
- odręczny podpis. Pominięcie tego elementu będzie skutkowało tym, że sąd wezwie do uzupełnienia braku, co wydłuży niepotrzebnie całą procedurę.
Pozew powinien być spójny i logiczny, tak by sąd po jego lekturze mógł ocenić, czy zachodzą okoliczności uzasadniające rozwiązanie małżeństwa.
W pozwie o rozwód można także wnosić o dokonanie przez sąd w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego. Powód powinien wówczas określić wszystkie składniki majątkowe wchodzące w skład majątku wspólnego małżonków oraz sposób, w jaki mają zostać podzielone (a więc któremu z małżonków przypadną). Sąd nie ma jednak obowiązku dokonania podziału majątku wspólnego w postępowaniu rozwodowy. Zrobi to tylko pod warunkiem, że przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Gdyby w jego cenie niepotrzebnie przedłużało postępowanie, strony będą musiały złożyć odrębny wniosek o podział majątku wspólnego po rozwiązaniu małżeństwa przez sąd.
Ile kosztuje złożenie pozwu rozwodowego?
Opłata od pozwu rozwodowego jest stała i wynosi 600 zł. Do pozwu załącza się wydruk z konta potwierdzający dokonanie płatności na rachunek bankowy sądu. Zgodnie z przepisem art. 79 ust. 3b ustawy koszty sądowe w sprawach cywilnych, Sąd z urzędu zwraca stronie połowę uiszczonej opłaty od pozwu lub separacji w razie orzeczenia rozwodu lub separacji na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie.
Jeżeli stronę w postępowaniu o rozwód ma reprezentować adwokat, należy dodatkowo uiścić opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Co ważne, wnosi się ją nie na rachunek sądu, lecz urzędu miasta.
Rozwód za porozumieniem stron a wspólne dzieci
Sąd zawsze rozstrzyga kwestie związane z wychowaniem i utrzymaniem wspólnych małoletnich dzieci. Pochylenie się nad tym nie musi oznaczać wydłużenia procesu: jeżeli rodzice są zgodni co do tego, jak ma wyglądać dalsza opieka, to sąd uwzględni to w rozstrzygnięciu.
Rozstrzygając o władzy rodzicielskiej są może zadecydować o:
- pozostawieniu pełni władzy rodzicielskiej w rękach obojga rodziców,
- powierzeniu wykonywania tej władzy jednemu z rodziców, ograniczając władzę drugiemu,
- ograniczeniu władzy rodzicielskiej jednemu lub obojgu rodziców,
- pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców,
- zawieszeniu tej władzy jednemu lub obojgu rodziców.